Σελίδες

Παρασκευή 12 Οκτωβρίου 2012

Σκέψεις και προτάσεις για τις πρωτοβουλίες αντίστασης στις γειτονιές

Αποσπάσματα από το κείμενο του σ. Γιάννη Χατζή

 [...] Οι πολιτικές συνθήκες που προέκυψαν από τις τελευταίες εκλογές και βρίσκονται σε εξέλιξη απαιτούν και την αναπροσαρμογή της παρέμβασής μας. Η δουλειά μας στη συνοικία είναι ήδη αναβαθμισμένη σε σχέση με το παρελθόν, στο κομβικό όμως σημείο των νέων δεδομένων που βρισκόμαστε, ο προβληματισμός για το «από εδώ και πέρα τι και πώς» απαιτεί αγωνιωδώς απαντήσεις και η παρέμβασή μας την ανάλογη αναπροσαρμογή και αυτό είναι μια διαλεκτική στάση και σε αυτό καλούμαστε όλοι να συμβάλλουμε.

1) Ο χώρος
[...] Εδώ και αρκετά χρόνια, ο χώρος κατοικίας έχει μεταλλαχθεί και για τμήματα του πληθυσμού είναι χώρος εργασίας και βιοπορισμού. Η αντιλαϊκή επίθεση των δύο τελευταίων χρόνων και τα έντονα προβλήματα που προικοδότησε στον κόσμο της εργασίας αύξησαν θεαματικά την ανεργία που συνωστίζεται στους ΟΑΕΔ της συνοικίας και ανιχνεύεται στα υπάρχοντα νεολαιίστικα στέκια, στα στέκια μεταναστών και στα στέκια ανέργων. Τα εμπορικά της συνοικίας φυτοζωούν και κλείνουν, ενώ οι μικρομαγαζάτορες που τις περισσότερες φορές είναι και κάτοικοι της περιοχής και οι αυτοαπασχολούμενοι διαμαρτύρονται οργισμένα και αναζητούν χώρους πολιτικής έκφρασης της δυσαρέσκειάς τους, με τάση αποστοίχισης από την καθιερωμένη ομπρέλα ΠΑΣΟΚ και ΝΔ.
Ο χώρος μιας πρωτοβουλίας κατοίκων πρέπει να είναι βατός και συγκεκριμένος και να μη διαχέεται σε όμορες συνοικίες και στην απεραντοσύνη των τεράστιων συνοικιών. Έχει παρατηρηθεί ότι δύσκολα οι κάτοικοι μιας συνοικίας ή και γειτονιάς πάνε να λειτουργήσουν σε άλλη. Την αισθάνονται απόμακρη και ξένη και ας είναι τα προβλήματα ίδια και κοινά. Ακόμη δύσκολα κινητοποιεί ένας τον άμεσο περίγυρό του για δραστηριοποίηση ή και απλή παρουσία σε αρκετά απομακρυσμένο χώρο. Με λίγες δυνάμεις είναι αδύνατη η δραστηριοποίηση και η παρουσία στο σύνολο μιας μεγάλης συνοικίας, με αποτέλεσμα μεγάλα χρονικά κενά, τη δυσχέρεια στη γνωριμία και το δέσιμο του κόσμου μεταξύ τους, τη μεγαλύτερη προσπάθεια και σπατάλη δυνάμεων και το ανάλογο οικονομικό κόστος.
Οι αγωνιστές που δραστηριοποιούνται σε μια πρωτοβουλία πρέπει να είναι κάτοικοι της περιοχής ή να έχουν άμεσο κοινωνικό ή επαγγελματικό δέσιμο με αυτήν. Η κατ’ ανάθεση δραστηριοποίηση αγωνιστών σε χώρους πέρα από τη σφαίρα ζωής και ύπαρξής τους, τους ταλαιπώρησε, δεν βοήθησε στην αναγνωρισιμότητά τους, δεν τους έδεσε λειτουργικά με τη δουλειά και τους κατοίκους, δεν συνέβαλε στη μαζικοποίηση των πρωτοβουλιών και όχι λίγες φορές έγινε αντικείμενο προβοκάτσιας.
Κοντά στα τόσα είναι και ο χώρος και η αναφορά στα προβλήματα που πρέπει να μας ενώνει και να ενισχύει την έννοια του συγκάτοικου. Αυτό πρέπει και μπορεί να επιτευχθεί με σύμπλευση και συνεχή παρουσία στους χώρους των κοινωνικών συναθροίσεων στη γειτονιά (καφενεία, ΚΑΠΗ, πάρκα, βρεφονηπιακοί σταθμοί και σχολείο την ώρα της αναμονής των συνοδών των παιδιών κ.λπ.), στέκια μεταναστών και ανέργων, ιατρεία, λαϊκές αγορές, κέντρα αναψυχής και πολιτισμού και τόσα άλλα. Με λίγα λόγια πρέπει να γίνουμε ζωντανά κύτταρα του χώρου, γι' αυτό και πρέπει να τον γνωρίσουμε καλά. Ο αναχωρητισμός στον προσωπικό χώρο ζωής μας δεν συνάδει με την αριστερή αγωνιστική μας ιδιότητα, ούτε με την παρέμβαση που επιχειρούμε στη συνοικία.
Τώρα που η όποια στροφή μας πρέπει κύρια να προσεγγίσει τους ανένταχτους, τους αποστοιχισμένους από την επιρροή των παραδοσιακών πολιτικών δυνάμεων, πρέπει να γίνει συνείδησή μας ότι πρέπει να υπερβούμε στον χώρο τον ρόλο του κάτοικου και να κατακτήσουμε εκείνον του συγκάτοικου.

2) Πού απευθυνόμαστε
Απευθυνόμαστε βασικά ρίχνοντας το βάρος σε κάθε ανένταχτο, σε κάθε αποστοιχισμένο γείτονα, σε κάθε προβληματισμένο, σε κάθε έναν που έχει σύγχυση (και είναι πολλοί) και γενικά σε όλους που πλήττονται από την αντιλαϊκή πολιτική των κυβερνήσεων της τρόικας και θέλουν να αντισταθούν. Όλοι αυτοί είναι το συντριπτικά μεγαλύτερο κομμάτι των κατοίκων της συνοικίας και λίγο-πολύ δυνητικά το πιο δεκτικό στην κοινή δράση. Σε αυτούς πρέπει να στραφεί το ενδιαφέρον μας και η δράση μας την επόμενη περίοδο. [...]
Απευθυνόμαστε στους ανθρώπους της διπλανής πόρτας, που είναι οργισμένοι από τη φτώχεια και την ανεργία που τους επιβάλλει η κυβέρνηση κάτω από τις προσταγές της τρόικας. Απευθυνόμαστε στη νεολαία που πλήττεται από την εκπαιδευτική πολιτική, την ανεργία και την εκμετάλλευση σε εργασιακές σχέσεις και αμοιβές. Απευθυνόμαστε στους άνεργους, που ολοένα αβγατίζουν στους χώρους κατοικίας στη γειτονιά και όχι στα εργοστάσια και στους άλλους χώρους εργασίας.
Απευθυνόμαστε στους μετανάστες, αυτούς τους αχθοφόρους της προσφυγιάς, που γνωρίζουν πια καλά ότι «το νερό της ξενιτιάς» δεν είναι μόνο πικρό, αλλά ενίοτε και ανύπαρκτο ή και «δηλητηριασμένο». Απευθυνόμαστε σε όλους αυτούς που το φάσμα της επιβίωσης είναι επιτακτικό καθημερινό πρόβλημα, σε διατροφή, υγειονομική περίθαλψή, εκπαίδευση, θέρμανση, ηλεκτρικό. Απευθυνόμαστε και στεκόμαστε δίπλα σε όλους αυτούς που η διεκδικητική και αγωνιστική αλληλεγγύη μας, έτσι όπως τη ζήσαμε τον τελευταίο καιρό με τα χαράτσια και τα κοψίματα του ρεύματος, ήταν αναγκαία και απαραίτητη για τη συνέχιση της ζωής στο σπίτι. Απευθυνόμαστε και «πιέζουμε δημόσια και τις άλλες τοπικές πρωτοβουλίες για σταθερή κοινή δράση σε συγκεκριμένα ζητήματα και αποκαλύπτουμε στον κόσμο τυχόν αρνήσεις και διασπαστικές πολιτικές».

3) Πρωτοβουλίες συνοικίας
Οι πρωτοβουλίες στις συνοικίες πρέπει να είναι ανοιχτές στον καθένα που θέλει να οργανωθεί και να παλέψει. [...]
Η διαχωριστική γραμμή της αντιπαράθεσής μας πρέπει να βάζει και να υπερασπίζεται φανατικά τη μαζική λαϊκή οργάνωση, την απεύθυνση στον κόσμο, την πλατιά συμμετοχή και ενεργοποίηση και την προσπάθεια να μπει μαζικά στον αγώνα, ιδιαίτερα τώρα που οι λογικές της ανάθεσης και της αντιπροσώπευσης «ανθούν και λουλουδιάζουν».

4)  Η εργατολαϊκή κατεύθυνση
Επιλέξαμε να κινηθούμε στη συνοικία με εργατολαϊκή κατεύθυνση. Το ότι δεν μπορέσαμε μέχρι τώρα να συγχρονιστούμε και να προχωρήσουμε σε ικανοποιητικό σημείο αυτή μας την επιλογή αποτελεί ένα πολιτικό πρόβλημα που οφείλεται στη λειψή κατανόηση της εργατολαϊκής κατεύθυνσης και  πρέπει να το αντιμετωπίσουμε. [...] Η εργατολαϊκή παρέμβαση στη γειτονιά δεν είναι μια με τη στενή του όρου έννοια συνδικαλιστική δουλειά. Πρόκειται για μια προσπάθεια να δώσουμε ένα βάρος της πολιτικής, εργατικής και εργασιακής δραστηριότητας μας στη συνοικία, σε συνδυασμό με ευρύτερα θέματα της κεντρικής πολιτικής σκηνής κι άλλα ευρύτερου κοινωνικού και πολιτιστικού ενδιαφέροντος. [...]
Ακόμη πρέπει να βρούμε: Τους εναπομείναντες χώρους εργασίας στη γειτονιά και να παρέμβουμε συγκεκριμένα σε βιοτεχνίες, εργαστήρια, τράπεζες, καταστήματα, Δημόσιο, ΔΕΚΟ, ΟΤΑ. Χώρους όπου συνωστίζονται εργαζόμενοι και άνεργοι, π.χ. ΙΚΑ, ΟΑΕΔ, εφορίες, καταστήματα ΔΕΗ, ΟΤΕ, ύδρευσης. Χώρους όπου μαζεύονται άνεργοι στη γειτονιά. Πάρκα, καφενεία, σύλλογοι. Χώρους συνταξιούχων, π.χ. ΚΑΠΗ, καφενεία. Χώρους νεολαιίστικους. Μπαράκια, καφετέριες, στέκια στη γειτονιά, πολιτιστικούς φορείς, ίντερνετ καφέ, φροντιστήρια. Να προσεγγίσουμε τον χώρο της δουλειάς και να απευθυνθούμε στον κόσμο του ανάλογα με τα ιδιαίτερα προβλήματα που τον απασχολούν. Να τους φέρουμε σε επαφή μεταξύ τους. Να δημιουργήσουμε στο πλαίσιο των πρωτοβουλιών επιτροπές. Να στήσουμε σταθερά σημεία επαφής με τους εργαζόμενους, ανέργους και μετανάστες, με ενημερωτικά ταμπλό σε σταθερά σημεία της συνοικίας, εκθέσεις φωτογραφίας, εποπτικό υλικό, τηλέφωνα επικοινωνίας.
Οι νέοι σηκώνουν το μεγαλύτερο βάρος της εκμετάλλευσης και της ανεργίας. Να ενισχύσουμε τον προβληματισμό τους για το τι γίνεται στον χώρο της δουλειάς, στον επίσημο συνδικαλισμό, τα σωματεία βάσης (αν χρειάζονται, νέα ή παλιά κ.λπ.), για τις αυταπάτες που στήνονται «ολούθε». Να συνδέσουμε τα πολιτιστικά τους ενδιαφέροντα με την κοινωνική, πολιτική και οικονομική κατάσταση.
5) Πρωτοβουλίες σε εργασιακούς χώρους
«Το ότι επικεντρώνουμε την προσοχή μας στις γειτονιές δεν σημαίνει ότι υποτιμούμε τη σημασία της παρέμβασης/δράσης στους χώρους δουλειάς. Κάθε άλλο και μάλιστα οφείλουμε να αρπάζουμε κάθε ευκαιρία και τέτοιες θα πολλαπλασιάζονται το επόμενο διάστημα είτε στον ιδιωτικό είτε στον δημόσιο τομέα.

6) Πώς παρεμβαίνουμε
Βασικό, το στυλ μας και όλη μας η παρουσία να μη μας αποκόπτουν από τον κόσμο, αλλά να ενισχύουν το γεγονός ότι είμαστε κάποιοι από αυτούς. Η ίδια η αντιπαράθεσή μας, όπου γίνεται, δεν πρέπει να σνομπάρει κανέναν και να σέβεται τους ανθρώπους και τις απόψεις τους.

Περιεχόμενο δουλειάς
Η φρικιαστική καθημερινότητα που βιώνουμε με την αντιλαϊκή λαίλαπα των μέτρων της αντίδρασης, η ίδια η ζωή μας έτσι όπως εξελίσσεται «από το κακό στο χειρότερο», βάζοντας επιτακτικά το πρόβλημα της επιβίωσης των λαϊκών οικογενειών, οριοθετεί το περιεχόμενο δουλειάς των πρωτοβουλιών, τη δικιά μας καθημερινή παρέμβαση. Τα νέα μέτρα της κυβέρνησης, ουρά σειράς άλλων μνημονιακών μέτρων που εφαρμόζονται, έρχονται να εντείνουν και να αναδείξουν ακόμα περισσότερο τα προβλήματα και τις προτεραιότητες σε αυτά. Τα φορολογικά μέτρα. Η ανεργία. Οι μειώσεις μισθών, συντάξεων, εφάπαξ, παροχών, οικονομικών δικαιωμάτων, έχουν εντυπωσιακά χαμηλώσει το βιοτικό επίπεδο του λαού. Ιατροφαρμακευτική περίθαλψη. Η κοινωνική ασφάλιση. Εκεί ήταν που ήταν «το κλήμα στραβό, το έφαγε κι ο γάιδαρος». […] Η εκπαίδευση που γίνεται απαγορευτική για τα λαϊκά στρώματα. […] Προβλήματα ζωής και ύπαρξης μέσα στη γειτονιά. Σκουπίδια, ελεύθεροι χώροι, κεραίες, πράσινο κ.λπ. [...]
Οι προτάσεις μας πρέπει να είναι στην κατεύθυνση δημιουργίας κινήματος και οργάνωσης του λαού, στον δρόμο της αντίστασης και της σύγκρουσης με τους εκμεταλλευτές μας. Μια προτασεολογία διορθωτικών αλλαγών γίνεται χωρίς ταξική ανάλυση και ξεκινά από τη θέση ότι είμαστε συνυπεύθυνοι και πρέπει να βάλουμε πλάτη. Στην ουσία πρόκειται για κινήσεις διάσωσης του συστήματος. […]

Ακόμα πιο έντονα θα προβάλλει το θέμα της αλληλεγγύης στη συνοικία το επόμενο διάστημα και όσο οι πρωτοβουλίες θα μαζικοποιούνται στον χώρο, η ανάγκη για συμπαράσταση και αλληλεγγύη θα έχει όνομα και θα προσωποποιείται. Δεν θα είναι κάτι το αφηρημένο. Θα είναι ο γείτονάς μας, ο άνθρωπος της διπλανής πόρτας, εμείς. Από κοντά και η αλληλεγγύη θα παίρνει διάφορες μορφές, ανάλογες της αστικής και ρεφορμιστικής αντίληψης γι’ αυτήν. Από τη φιλανθρωπία της Εκκλησίας και τα συσσίτια των δήμων, στον εθελοντισμό, στα κοινωνικά μπακάλικα, τα παζάρια ανταλλαγής ρούχων, από τα κινήματα της πατάτας στα κοινωνικά ιατρεία κ.λπ. [...] Βασικό είναι: Να διασωθεί η αξιοπρέπεια, ο αυτοσεβασμός και η συνείδηση του λαού. Να αναπτυχθεί η αγωνιστική του βούληση και πράξη, για να πάρει ο ίδιος την τύχη της ζωής του στα χέρια του. […] Άμεση ανάγκη στη γειτονιά είναι η αντιμετώπιση των φασιστικών συμμοριών, της κρατικής τρομοκρατίας και της φασιστικοποίησης της καθημερινής δημόσιας ζωής. Οι πρωτοβουλίες να απαντήσουν στη δράση των φασιστικών οργανώσεων. Να συμβάλουν στην όσο πιο πλατιά δημοκρατική-αντιφασιστική ενεργοποίηση του λαϊκού παράγοντα στη συνοικία. Είτε με τη δημιουργία επιτροπών στα πλαίσια των πρωτοβουλιών. Είτε με τη δημιουργία αντιφασιστικών πρωτοβουλιών από τα πάνω και από τα κάτω στη συνοικία, στα σχολεία της. [...]

Ο στόχος μας
Οι πρωτοβουλίες αγωνίζονται να επιβάλουν την παρουσία τους σαν πρωτόλειες μορφές λαϊκής αυτοοργάνωσης, με εργαλεία την ενότητα και πάλη, την αντιπαράθεση μέσα από τις συζητήσεις και τον δημοκρατικό διάλογο. Ο στόχος των προσπαθειών μας στις συνθήκες που αντιμετωπίζουμε πρέπει να αναζητηθεί στην αναβάθμιση των πρωτοβουλιών σε μορφές λαϊκής οργάνωσης, έτσι ώστε να μπορέσουμε να συμβάλουμε ουσιαστικά και αποτελεσματικά στη δημιουργία μετώπου αντίστασης και κινήματος που θα μπει κυματοθραύστης στην αντιλαϊκή λαίλαπα και θα βάλει τους όρους για την ανασυγκρότηση της εργατικής τάξης σαν τάξη για τον εαυτό της και την ανασύσταση του κομμουνιστικού κινήματος. Φυσικά οι δυσκολίες πολλές, επίπονες και μακροχρόνιες, όμως όλες μας οι προσπάθειες πρέπει να ενισχύουν τη μορφή των πρωτοβουλιών σαν λαϊκών οργανώσεων.
Γ. Χ.